علائم مهم نارسایی کلیه

معمولا اطراف چشم‌های افرادی که از بیماری‌های کلیوی رنج می‌برند، متورم و پف کرده است.

کلیه‌ها به عنوان تصفیه‌خانه‌ بدن نقش حیاتی در حفظ سلامت اندام‌ها و بدن ایفا می‌کنند، ولی عوامل مختلفی باعث می‌شود آنها وظیفه اصلی خود را انجام نداده و مشکلات کلیوی متعددی ایجاد شود. در آمریکا بیش از 26 میلیون نفر با بیماری کلیوی زندگی می‌کنند که بسیاری از آنها از بیماری خود مطلع نیستند و بیماری آنها پنهان است. 

آمارها نشان می‌دهد بیش از 90 درصد افرادی که علائم نارسایی کلیه دارند، از بیماری خود بی‌خبرند در صورتی که مراجعه به پزشک در صورت مشاهده برخی علائم و آگاهی از وضع بدنی یکی از راه‌های تسریع در روند درمان به شمار می‌رود. نخستین نشانه‌ای که افراد باید به آن توجه کنند، این است که فرد مبتلا بیش از حد معمول احساس خستگی می‌کند، انرژی کمی دارد و معمولا در تمرکز دچار مشکل است. کاهش شدید عملکرد کلیه‌ها به دلیل بیماری کلیوی باعث تشکیل سموم و ناخالصی‌های متعدد در خون می‌شود. این امر، خستگی مفرط و ضعف را در بدن فرد ایجاد و در نتیجه تمرکز را دشوار می‌کند.

نارسایی کلیه

از عوارض دیگر بیماری‌های کلیوی می‌توان به کم خونی اشاره کرد که باعث بروز ضعف و خستگی می‌شود. فردی که از بیماری کلیوی رنج می‌برد، معمولا بسختی به خواب می‌رود. وقتی کلیه‌ها سموم بدن را بدرستی فیلتر نکنند، سموم ایجاد شده به جای دفع و خروج از بدن از طریق ادرار در خون جمع می‌شود و در نهایت خوابیدن را برای فرد دشوار می‌کند. همچنین ارتباطی بین چاقی و بیماری‌های مزمن کلیوی وجود دارد. وقفه تنفسی در خواب نیز در مبتلایان به بیماری‌های کلیوی بسیار معمول است.خشکی و احساس خارش در پوست از دیگر نشانه‌هایی‌ است که باید جدی گرفت. کلیه‌های سالم علاوه بر تصفیه خون کارهای مهمی برای بدن انجام می‌دهند. دفع مواد زائد و مایعات اضافی از بدن، ساخت گلبول‌های قرمز خونی، محکم نگه داشتن استخوان‌ها و کمک به حفظ مقدار کافی از مواد معدنی موجود در خون از عملکردهای حیاتی کلیه‌هاست.خشکی و خارش پوست یکی از علائم کمبود مواد معدنی و بیماری‌های استخوانی در بدن است که بیشتر با بیماری‌های پیشرفته کلیوی در ارتباط است. این حالت زمانی بروز می‌کند که کلیه‌ها قادر به حفظ تعادل میان مواد معدنی و مواد مغذی موجود در خون نباشد. احساس دفع ادرار در فواصل نزدیک به هم یکی از شایع‌ترین نشانه‌های بروز بیماری‌های کلیوی به شمار می‌رود. اگر از تکرر ادرار بویژه شب‌ها رنج می‌برید و مجبور می‌شوید برای تخلیه ادرار از خواب بیدار شوید، متوجه باشید که این نشانه یکی از علائم قابل توجه ابتلا به بیماری‌های کلیوی است. همچنین مشاهده خون در ادرار نیز از نشانه‌های هشداردهنده به افراد مبتلاست. کلیه‌های سالم معمولا هنگام تصفیه مواد زائد از خون به منظور تولید ادرار، سلول‌های خونی را در بدن حفظ می‌کنند. با وجود این، با آسیب دیدن کلیه‌ها، سلول‌های خونی از طریق ادرار دفع می‌شوند. علاوه بر این، مشاهده خون در ادرار ممکن است نشانه بروز برخی بیماری‌های دیگر مانند انواع تومورها، سنگ کلیه و عفونت باشد.

دفع ادرار کف‌آلود از جمله نشانه‌های دیگر بیماری کلیوی به شمار می‌رود. در واقع وجود حباب‌های فراوان در ادرار نشانه وجود پروتئین آلبومین در ادرار است که مشابه پروتئین موجود در تخم‌مرغ است.معمولا اطراف چشم‌های افرادی که از بیماری‌های کلیوی رنج می‌برند، متورم و پف کرده است. پروتئین موجود در ادرار نشانه اولیه آسیب کلیوی است که نشان می‌دهد این عضو در عملکرد تصفیه دچار نقص شده و به پروتئین اجازه می‌دهد، وارد ادرار شود. پف و تورم اطراف چشم ممکن است به این دلیل باشد که کلیه‌ها به جای حفظ پروتئین در بدن، باعث نشت آن به داخل ادرار می‌شوند.‌ تورم قوزک و پاها نیز از دیگر علائم وجود بیماری کلیوی در برخی افراد است. 

کاهش عملکرد کلیه‌ها می‌تواند باعث احتباس سدیم در بدن و در نتیجه تورم و التهاب پاها و قوزک شود. ایجاد تورم در اندام‌های تحتانی همچنین ممکن است علامتی از احتمال بروز بیماری‌های قلبی، بیماری‌های کبدی و مشکلات مزمن وریدهای پا باشد، بنابراین مشاهده چنین حالتی و مراجعه سریع به پزشک از اهمیت بالایی برخوردار است.‌ 

مبتلایان به بیماری‌های کلیوی معمولا دچار کاهش اشتها می‌شوند، ولی این علامت در بسیاری از بیماری‌ها شایع است و تنها نمی‌توان به این نشانه اکتفا کرد و باید بررسی و آزمایش‌های دیگری انجام شود. کاهش اشتها یک علامت عمومی است، ولی تشکیل سموم ناشی از کاهش عملکردهای کلیه‌ها یکی از علل ایجادکننده این حالت است.

انقباض عضلانی به دنبال بر هم خوردن تعادل الکترولیت‌ها که به دنبال نقص در عملکرد کلیه‌ها رخ می‌دهد، جزو مهم‌ترین علائم بیماری‌های کلیوی است. به عنوان مثال، میزان پایین کلسیم و کنترل ضعیف مقدار فسفر می‌تواند باعث بروز گرفتگی‌ها و انقباضات عضلانی شود. آگاهی نسبت به علائم گفته شده و مراجعه بموقع به پزشک معالج می‌تواند تاثیر بسزایی در تشخیص زودهنگام بیماری‌های کلیوی داشته باشد.مغز ما روزانه حجم بسیار زیادی از اطلاعات را پردازش می کند و بدن ما نیز در همین مدت واکنش های مختلفی انجام می دهد. بودن در این دنیای شلوغ و پر سر و صدا باعث می شود که خیلی راحت نشانه ها و علائمی که بدن در شرایط خاص از خود بروز می دهد را نادیده بگیرید. در نتیجه مشکل همچنان ادامه نداشته و در نهایت نتیجه پاسخ ندادن به این نشانه ها و علائم، اتفاقاتی دردناک و مرگبار خواهد بود.

کلیه یکی از مهم ترین ارگان های بدن است که نقش مهمی در پاکسازی بدن از سموم دارد و در صورت بروز مشکل در کارکرد کلیه، تمام بدن دچار مشکل خواهد شد که در صورت ادامه می تواند مرگ را در پی داشته باشد. اما در صورتی که کلیه دچار مشکل باشد نشانه های در بدن شما ظهور خواهد کرد که در ادامه این مطلب به تعدادی از آن ها اشاره خواهیم کرد.

۱۰- مشکل در خوابیدن

وقتی که کلیه های شما عملکرد مناسبی نداشته باشند مواد سمی به طور کامل از طریق ادرار از بدن دفع نشده و در خون باقی خواهند ماند. بالا رفتن مقدار مواد سمی در بدن باعث می شود که فرد نتواند بخوابد یا دستکم خواب راحتی داشته باشد. بدین ترتیب اگر برای مدتی دچار بی خوابی یا بدخوابی شدید به احتمال فراوان به مشکل کلیوی دچار شده اید. افرادی که مشکل کلیوی مزمن دارند بیشتر از دیگران به مشکل گرفتگی نفس در خواب مبتلا می شوند. در واقع این اختلال نوعی بیماری است که در آن تنفس هنگام خواب با توقف هایی همراه است و ممکن است این توقف ها از چند ثانیه تا حتی یک دقیقه طول بکشند. بعد از هر بار توقف تنفس معمولاً تنفس طبیعی با یک خرناس بلند بارز می گردد بدین ترتیب خرناس ها و خروپف های طولانی و مزمن نشانه این است که باید به پزشک مراجعه نمایید.

۹- سردرد، خستگی و ضعف جسمانی

کلیه سالم و طبیعی، از ویتامین D  موجود در بدن برای حفظ استحکام استخوان ها و تولید هورمونی به نام اریتروپویتین استفاده می کند. این هورمون نقش مهمی در تولید گلبول های قرمز خون دارد. وقتی که کلیه ها کارکرد مناسبی نداشته باشند میزان تولید این هورمون نیز کاهش می یابد. بدین ترتیب تعداد گلبول های قرمز خون که حاوی اکسیژن مورد نیاز سلول ها هستند نیز کاهش یافته و در نتیجه فرد در ماهیچه ها و مغزش احساس ضعف و خستگی خواهد کرد. افرادی که به مشکلات کلیوی دچار هستند معمولاً از کم خونی رنج می برند. هنگامی که کلیه ها ۲۰ تا ۵۰ درصد کارکرد معمولی خود را داشته باشند کم خونی شکل می گیرد. اگر به اندازه کافی خواب و استراحت دارید اما احساس خستگی، بیحالی و ضعف دارید بهتر است هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید.

۸- خشکی و خارش پوست

کلیه سالم با دفع کردن مواد زائد و مایع اضافی از خون، کمک به تولید گلبول های قرمز و تامین مقدار کافی و مورد نیاز مواد معدنی در بدن از ارگان های حیاتی بدن به شمار می آید. وقتی پوست شما دچار خارش و خشکی شدید شود این امر می تواند نشان دهنده عملکرد نامناسب کلیه ها در متعادل نگه داشتن مقدار مواد معدنی و مغذی است که این امر می تواند به مشکلات استخوانی و کلیوی منجر شود. اگر پوستتان خشک شده و خارش دارد بهتر است آبرسانی بیشتری به بدن و پوست خود انجام دهید. توجه داشته باشید که قبل از استفاده از هر دارویی برای درمان خارش پوست با پزشک خود صحبت کنید.

۷- بوی بد دهان و مزه ناخوشایند

وقتی که مواد زائد و سموم در خون باقی مانده و افزایش پیدا می کنند باعث می شود که مزه غذا در دهان شما عوض شده و مزه ای ناخوشایند را در دهانتان حس کنید. داشتن بوی بد دهان یکی دیگر از نشانه های داشتن مواد سمی فراوان در خون است. حتی گاهی میل خود به گوشت و به طور کلی غذا خوردن را از دست دهید که به کاهش وزن ناسالم منجر خواهد شد. این که مزه بسیار بدی را در دهان خود حس کنید می تواند دلایل متعددی داشته باشد و در صورت دوام آن باید هر چه سریع تر به پزشک مراجعه نمایید.

۶- کوتاه بودن عمل دم

رابطه بین بیماری کلیوی و کوتاه بودن دم هنگام نفس کشیدن، به ویژه بعد از یک فعالیت بدنی بسیار مختصر در نتیجه دو موضوع حاصل می شود: یکی این که  هنگامی که کلیه ها عملکرد مناسبی نداشته باشند مایع اضافی موجود در بدن به سمت ریه ها می رود و تنفس دچار مختل می شود. دوم این که کم خونی بدن شما را از دستیابی به مقدار کافی اکسیژن محروم کرده و در نتیجه کوتاه بودن عمل دم شخص را دچار مشکل می کند. البته کوتاه بودن عمل دم دلایل متفاوتی دارد؛ از جمله مشکل کلیوی، آسم، سرطان ریه و یا سکته قلبی. اگر به طور مداوم بعد از یک فعالیت جسمی کوتاه دچار نفس نفس زدن می شوید بهتر است سریعاً به پزشک مراجعه نمایید.

۵- تورم و التهاب در مچ، پا و دست ها

زمانی که کلیه ها عملکرد مناسبی نداشته باشند مایع اضافی از بدن خارج نخواهد شد. این موضوع باعث می شود که حجم سدیم در بدن بالا برود که تورم در مچ پا، دست ها و پاها را در پی دارد. البته تورم در نیم تنه پایین بدن می تواند علل دیگری مانند مشکلات قلبی، کبدی یا نارسایی رگ های خونی نیز داشته باشد. بعضی اوقات مصرف دارو، کاهش دادن نمک مصرفی و خارج شدن مایع اضافی از بدن می تواند این تورم را از بین ببرد. اما در صورتی که مشکل همچنان پابرجا بود باید به پزشک مراجعه نمایید.

۴- کمر درد

مشکل کلیوی می تواند منجر به کمر درد شود که بیشتر در ناحیه زیر قفسه سینه (از پشت) و بسیار عمیق خواهد بود. در برخی از موارد داشتن کیست کلیه می تواند منجر به کمر درد و درد در ناحیه انتهای لگن شود. کمر درد ناشی از مشکل کلیوی با احساس ناخوشی، استفراغ کردن، بالا رفتن دمای بدن و ادرار مکرر و بیش از اندازه همراه است. اما کمر دردی که هیچ ارتباطی به مشکل کلیوی نداشته باشد رفتار کاملاً متفاوتی دارد: در این صورت درد کمر تنها مختص به یک نقطه خاص بوده و به یکباره رخ می دهد و هیچ تبی وجود ندارد. اگر کمر درد شما تداوم داشته باشد و استفاده از داروهای مُسکن نیز سودی نبخشد این موضوع می توان نشان دهنده مشکل کلیوی باشد.

۳- چشم های ورم کرده

از نشانه های اولیه این که سیستم فیلترینگ کلیه شما عملکرد مناسبی ندارد می توان به دفع پروتئین در ادرار اشاره کرد که به نوبه خود می تواند منجر به پف کردن پوست اطراف چشم شود. در واقع در چنین حالتی، کلیه مقدار زیادی از پروتئین مورد نیاز شما را به دلیل مشکلات خود از طریق ادرار دفع می کند، بدین ترتیب مقدار قابل توجهی پروتئین باارزش و حیاتی به جای رسیدن به اندام های بدن از دست می رود که این امر به ورم کردن پوست اطراف چشم ها می انجامد. اگر مطمئنید که به اندازه کافی می خوابید و بدنتان مقدار کافی پروتئین دریافت می کند اما همچنان اطراف چشمتان ورم دارد بهتر است در اسرع وقت به یک پزشک مراجعه نمایید.

۲- فشار خون بالا

سیستم گردش خون و کلیه ها به شدت به هم وابسته هستند. کلیه ها نفرون های بسیار کوچکی دارند که ضایعات، سموم و مایعات اضافی خون را فیلتر کرده و اگر رگ های خونی دچار صدمه شوند این نفرون ها مقدار کافی اکسیژن و مواد غذایی دریافت نمی کنند. به همین دلیل است که فشار خون بالا دومین دلیل اصلی از کار افتادن یا نقص عملکرد کلیه ها محسوب می شود. برای جلوگیری از صدمه به کلیه ها باید سعی کنید همواره فشار خون خود را در حد مناسب حفظ کنید و به رژیم غذایی خود فولیک اسید بیفزایید زیرا این ماده غذایی در تولید گلبول های قرمز بسیار موثر بوده و از کم خونی جلوگیری خواهد کرد.

۱- تغییر در ادرار

کلیه ها مسئول تولید ادرار و دفع کردن سموم از طریق آن هستند.هر گونه تغییر قابل توجهی در تعداد بارهای رفتن به دستشویی، بوی ادرار، رنگ  یا ظاهر آن را نباید نادیده گرفت. این تغییرات به شکل زیر هستند:

افزایش نیاز به ادرار به ویژه در طول شب. بین ۴ تا ۱۰ مرتبه در روز کاملاً طبیعی در نظر گرفته می شود.

دیدن خون در ادرار. کلیه های سالم. کلیه سالم برای تولید ادرار باید خون را تصفیه کند اما اگر فیلترهای کلیه صدمه دیده باشند، گلبول های قرمز خون از این فیلتر عبور کرده و وارد ادرار خواهند شد.

داشتن ادار کف دار. حباب داشتن در ادرار به خصوص زمانی که شستن آن ها دشوار باشد نشانه این است که در ادرار شما پروتئین وجود دارد.