تاثیرتغذیه وجراحی برسرطان معده

قبل از هرچیز باید بدانید که در هر سنی به این بیماری مبتلا میشوید، اما با درمان های پیشرفته امروزی می تواند طول عمر طبیعی را داشته باشند.بطورکلی روش درمان با توجه به عامل‌های گوناگونی مانند موارد زیر انتخاب میگردد:

میزان پیشرفت سرطان و بزرگی تومور ،مرحله سرطان (انتشار یافتن آن) و وضعیت سلامت عمومی شخص

قبل از هرچیز اگر فکر می کنید در خطر ابتلا به سرطان معده میباشید  باید با پزشکتان سریع درمیان بگذارید. پزشک شما ممکن است بتواند به شما راه هایی برای کاستن از خطر پیشنهاد نماید و یا برای معاینات متعارف برنامه زمان بندی شده ای ارائه بدهد

درمان شامل مواردی همچون: جراحی، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی و درمان هدفمند سرطان میباشد

وجود هلیکوباکترپیلوری و استعداد ابتلاء فرد به سرطان معده از فرضیات موجود در دنیای پزشکی بوده و حال آنکه افزایش اسید معده، "استعمال دخانیات"، مصرف غذاهای نمک سود شده و دودی، افزایش مصرف غذاهای سرخ کردنی همگی از عوامل پرخطر برای ابتلاء به سرطان معده میباشند و آندوسکوپی و رادیوگرافی معده از راه‌های تشخیص سرطان معده میباشد و در زخمهای معده احتمال سرطانی شدن وجود داشته و از این رو چنانچه زخم معده ای پس از سه ماه دارو درمانی به درمان پاسخ نداده و اندیکاسیونی برای جراحی معده بکار میرود و افراد با کوچکترین علامت در تغییر وضعیت مزاج، دفع، بی اشتهایی، تهوع و کاهش وزن باید برای بررسیهای بیشتر به پزشک متخصص مراجعه نمایند تا از عواقب بعدی ان در امان باشند و در صورتیکه به بیماری هلیکوباکتر پیلوری  مبتلا میباشید با مصرف آنتی بیوتیک آنرا درمان نمایید و درصورتی که به بیماری سوزش معده یا رفلاکس مبتلا  میباشید، برای درمان آن اقدام کنیداگر درمان در مراحل اولیه صورت گیرد با رژیم غذایی و داروها قابل درمان میباشد و توجه  داشته باشید که  اگر درمان دیر اتفاق افتد مراقبت تسکینی توصیه می‌شود و عواقب این روند در سطح جهانی اغلب ناچیز و کمتر از ۱۰ درصد نرخ بقای پنج ساله بوده و این امر بیشتر به خاطر افرادی با نوع پیشرفتهٔ این بیماری می‌باشد. در ایالات متحده نرخ بقای پنج ساله ۲۸ درصد است و در حالی که این میزان در کرهٔ جنوبی، بیشتر به خاطر تلاش‌ها برای غربالگری، بیش از ۶۵ درصد می‌باشد و اگر درمان یر اتفاق افتد امکان برداشتن به طور کلی معده میباشدبهترین روش ومعمول ترین تشخیص سرطان معده  آندوسکوپی میباشد، اما عکسبرداری از معده به شیوه دبل کنتراست  نیز می تواند به تشخیص این بیماری کمک مینماید ، اگر سرطان معده به موقع تشخیص داده شود، درمان پذیر بوده و توجع داشته باشید که با پیشرفت بیماری احتمال بهبودی کاهش می یابد.

آندوسکوپی  چیست : چنانچه پزشک احتمال بدهد که بیمار به سرطان معده مبتلا شده معاینه‌ای را انجام داده که در صورت پیشرفته نبودن سرطان غالباً معمولی و شامل آندوسکوپی است که در این روش درمان شامل لوله دارای دوربین کوچکی بوده که آن را از راه راه دهان وارد مری می‌کند و سپس آن را به سمت معده و بخش ابتدایی روده کوچک هدایت می‌کند  که یک روش آسان و مطمئن برای تشخیص سرطان بشمار امده و البته عکس برداری از معده به شیوه دبل کنتراست نیز می تواند به تشخیص این بیماری کمک کند و آندوسکوپ از کانال‌های فیبر نوری تشکیل شده اند که نور را از خود عبور می‌دهند و مشاهده داخل معده و بخش ابتدای روده کوچک را ممکن می‌سازند.برداشتن قسمتی از معده که دارای سلول های سرطانی بوده که مهم ترین روش درمانی به حساب می آمده که علاوه بر این ممکن است از شیمی درمانی یا رادیوتراپی در مراحل بعدی استفاده شود. از طرفی گاهی فرد بیمار به یک یا چند روش درمانی نیاز پیدا خواهد کرد که درمان های انجام شده علاوه بر سلول های سرطانی بر بافت های سالم فرد نیز تاثیر خواهد گذاشت و عوارض جانبی مهمی را ایجاد می نماید که مهم ترین آنها تهوع، استفراغ، بی اشتهایی و دردهای شکمی بوده.بطور کلی در برخی موارد در مراحل ابتدایی، جراحی و برداشتن تومور اولیه می‌تواند موثر واقع شود و زمانی که سرطان گسترش پیدا میکند می‌توان برای جلوگیری از خونریزی‌های طولانی و انسداد معده از روش جراحی استفاده  نمود و روش  شیمی‌درمانی نیز ممکن بوده  در افرادی که سرطان در آنها گسترش یافته  استفاده گردد و موثر واقع باشد.

البته تغذیه بیمار در حین درمان سرطان معده و بعد از آن اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و به بهبود درمان کمک شایانی میکند و بیمار باید حجم کافی از پروتئین، ویتامین و مواد معدنی دریافت نماید و تا حدال امکان از غذاهای مقوی و ارگانیک استفاده شود.روش دیگر درمان نمونه‌برداری :یعنی  نمونه کوچکی از بافت بخشی از بدن طی عمل نمونه‌برداری برای تاییئ تشخیص سرطان معده خارج  شده و سپس این نمونه با استفاده از میکروسکوپ برای بررسی سلول‌های غیرطبیعی آزمایش میگردد. در عین حال به دنبال عمل جراحی سرطان معده که ممکن است به صورت برداشتن کامل معده یا حجم زیادی از آن صورت بگیرد  کاهش وزن به طور شایع رخ خواهد داد و بیماران در پی مصرف غذا با حجم زیاد یا غذاهای شیرین، دچار کرامپ و دردهای شکمی، تهوع و نفخ و اسهال و سرگیجه شده، اما با محدود کردن مصرف مایعات و غذاهای شیرین و زیاد کردن دفعات مصرف مواد غذایی می توان این عوارض را تا حدی کنترل نماید.در صورت تأیید تشخیص ابتلا به سرطان، آزمایش‌های دیگری مثل رادیولوژی رنگی باریم میل، سی.تی.اسکن، سونوگرافی معده یا لاپاروسکوپی برای ارزیابی میزان پیشرفت سرطان معده انجام خواهد شد

دارو : در درمان سرطان معده داروهایی تجویز میگردد که به ناهنجاری‌های خاص درون سلول‌های سرطانی حمله کرده و داروهای هدفمند برای درمان سرطان شامل:

تراستوزوماب (هرسپتین): برای سلول‌هایی سرطانی که بیش از اندازه HER2 تولید می‌کنند.

ایماتینیب (گلیوک): برای گونه نادری از سرطان معده موسوم به تومور استرومال دستگاه گوارش میباشد.

  سانیتینیب (سوتنت): برای تومور استرومال دستگاه گوارش  که پزشک متخصص سرطان با توجه به آزمایش سلول‌های سرطانی، احتمال نتیجه‌بخش بودن این راه های درمان سرطان معده را تشخیص خواهد داد.

از آنجایی که دلایل ابتلا به سرطان معده کاملا مشخص نبوده به همین دلیل پس راههای پیشگیری قطعی از ابتلا به سرطان هم نمی شود بیان کرد، با این حال موارد زیر خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش می دهند: مصرف کردن بیشتر میوه و سبزیجات سعی شود مقدار بیشتری میوه و سبزی از انواع مختلف و رنگ های مختلف مصرف کنید مخصوصا انتی اکیسدانی ها .

جراحی معده 

در این روش با برداشتن تومور در مراحل اولیه سرطان معده می‌توان آن را درمان نمود که  معمولاً بخش آسیب دیده و سرطانی معده و گاهی اوقات تمام معده از بدن خارج میکنند و این عمل گاهی توسط جراحی لاپاروسکوپی یا لاپاراسکوپی (جراحی سوراخ کلید) صورت گرفته میشود و با بهره‌گیری از برخی تکنیک‌های جراحی حتی در صورت پیشرفته بودن سرطان و قابل علاج نبودن آن می‌توان علائم را تا حدی تسکین بدهند که برای مثال با برداشتن قسمتی از معده در عمل جراحی با لیزر یا عمل کوچک کردن معده می‌توان انسداد را برطرف کرد

شیمی درمانی

روش شیمی درمانی یکی از روش‌های درمان سرطان معده با داروهای ضد سرطانی میباشد که سلول‌های سرطانی را از بین خواهد برد و یا تکثیر آنها را متوقف میکند و شیمی درمان تکمیلی، درمانی بوده که در آن از عمل جراحی در کنار شیمی درمانی استفاده میگردد که برای مثال، احتمالاً یک دوره شیمی درمانی بعد از عمل جراحی تجویز شده  تا هر گونه سلول سرطانی انتشار پیدا کند و از تومور اولیه نابود شود و گاهی اوقات شیمی درمانی قبل از جراحی برای کوچک‌تر کردن تومور و تسهیل در عمل جراحی انجام میگردد که این شیوه‌ی درمان سرطان معده را نئو ادجوونت  میگویند.

پرتو درمانی

در روش  پرتو درمانی پرتوهای تابشی با انرژی بالا بر روی بافت سرطانی متمرکز شده و تا سلول‌های سرطانی از بین بروند یا تکثیرشان متوقف شود ، پرتو درمانی معمولاً برای درمان سرطان معده به کار برده نمی‌شود، اما گاهی اوقات برای کوچک کردن قسمت خاصی از تومور سرطانی بکار میروند

پرتو ـ شیمی درمانی

در برخی موارد ترکیبی از پرتو درمانی و شیمی درمانی (پرتو ـ شیمی درمانی) علاوه بر عمل جراحی مورد استفاده قرار گرفته که در این روش درمان سرطان معده معمولاً نزدیک به زمان انجام عمل جراحی برروی بیمار انجام میگردد.

توصیه های مناسب برای درمان و پیشگیری 

مصرف غذاهای شور و دودی را کاهش بدهید و اگر شما فرد سیگاری میباشید آنرا هر چه سریع تر ترک کنید زیرا  سیگار خطر ابتلا به انواع سرطان از جمله سرطان معده را افزایش خواهد داد.همچنین گوشت قرمز را به اندازه مصرف نماید زیرا استفاده از گوشت قرمز بیش از 13 بار در هفته احتمال سرطان معده را 2 برابر کرده مخصوصا  اگر گوشت به صورت کبابی پخته شود خطرناک تر بوده.تحقیقات نشان داده اند که مصرف پیاز و سیر، خطر سرطان معده را کاهش می‌دهد و میتوانند روشی برای درمان گیاهی سرطان معده باشند

رژیم غذایی

بیماران مبتلا به سرطان معده به کالری و پروتئین بیشتری نیاز خواهند داشت و با مصرف شیر، تخم مرغ و پنیر بیشتر می‌توان میزان جذب پروتئین را افزایش بدهند و همچنین با افزودن انواع سس‌ها و عصاره‌ها می‌توان کالری مورد نیاز بدن در این شرایط را تأمین  کنند و میزان چربی رژیم غذایی را نیز می‌توان با افزودن کره یا خوردن پودینگ و بستنی افزایش بدهند تا به رفع سندرم دامپینگ (تخلیه سریع معده) کمک نمایندهمچنین بیماران مبتلا به سرطان معده ویتامین D، کلسیم و آهن بیشتری را از رژیم غذایی خود جذب نمایند مثل ماهی ساردین، کلم برگ، گل کلم، شیر، تخم مرغ، پنیر و نان کلسیم مورد نیاز بدن را تأمین نمایند و ویتامین D نیز در مارگارین، کره، ماهی چرب و تخم مرغ موجود  و آهن موجود در گوشت قرمز بهتر از آهن موجود در ماهی، سویا، زرده تخم‌مرغ، سبزیجات با برگ سبز و میوه‌های خشک شده جذب میگرددمصرف غلات کامل مثل پاستا و برنج حاوی غلات کامل و نان گندم سبوس‌دار با توجه به فیبر بالای آنها برای این دسته از بیماران مفید بوده  و نوشیدن جرعه جرعه مایعات صاف و خنک شده‌ای مثل آب سیب، چای، آب آبگوشت، سوپ سبزی و درمان گیاهی با جینجر ایل برای بهبود این بیماران مؤثر  میباشد. 

باید توجه داشت وجود عوامل خطر همواره به معنی ابتلا به بیماری نیست و تنها شرایط را برای ابتلا به بیماری بیشتر می ‌کند.تحقیقات پزشکان یک مرکز سرطان ‌شناسى در ژاپن حاکى از آن است که مصرف بیش از حد نمک  با سرطان معده ارتباط دارد.چنان که مصرف 6-4 گرم نمک در غذاى روزانه، خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش می دهد و کسانى که روزانه 15-12 گرم نمک مصرف مى ‌کنند، خطر ابتلاى آنها به سرطان چندین برابر مى‌ شود.محققان این نتایج را با بررسی عادات غذایى 40 هزار داوطلب و با در نظر گرفتن عادات دیگر آنها مانند سیگار کشیدن و مصرف مشروبات الکلى  در مدت 11 سال به دست آوردند.همچنین به گزارش نشریه ی بین‌المللی سرطان، افرادی که در دوران نوجوانی و کودکی خود به طور معمول هر روز چیپس  مصرف می‌ کنند،(به دلیل وجود مقادیر زیادی نمک و روغن‌های اشباع در این مواد غذایی) نسبت به دیگران 27 درصد بیشتر به سرطان معده مبتلا می‌ شوند.همچنین، مسئولان وزارت بهداشت چین و سازمان جهانی بهداشت، علاقه ی وافر چینی‌ها به انواع ترشی ‌جات، شورها، غذاهای دودی مثل ماهی ‌دودی و سیگار را علت شیوع بیش از حد سرطان معده در این کشور می ‌دانند.بنابراین غذاهای دود زده و نمک سود شده، گوشت و ماهی دودی و خشک شده و روغن‌های سرخ شده همگی احتمال ایجاد سرطان معده را افزایش می ‏دهند.برعکس مصرف میوه و سبزیجات تازه فرد را در مقابل ابتلا به سرطان محافظت می ‏کند. همچنین مصرف فیبرهای غلات  به میزان زیادی (تا 70 درصد) خطر ایجاد سرطان معده را کاهش می ‏دهد.بر طبق آمار ارائه شده از سوی سازمان جهانی بهداشت، درکشورهایی که از گوشت قرمز زیاد استفاده می کنند، ابتلا به سرطان معده نیز شیوع بیشتری دارد. بنابراین باید توجه داشته باشید که استفاده از گوشت قرمز بیش از 13 بار در هفته احتمال سرطان معده را دو برابر می‌ کند به خصوص اگر گوشت به صورت کبابی، پخته شود.

مصرف مقادیر زیاد آهن غذایی با افزایش خطر ابتلا به سرطان معده و حلق مرتبط شناخته شده است، اما جالب این است که محققان معتقدند این خطر با افزایش مصرف روی کاهش می‌ یابد.به گزارش خبرگزاری رویترز هلث از نیویورک، دکتر دیوید یاکوبس از دانشگاه مینه ‌سوتا در مینیاپولیس و همکارانش نتایج تحقیق روی 34 هزار زن یائسه 55 تا 69 ساله را بررسی کردند و این زنان به مدت 16 سال پیگیری شدند.در این مدت 75 مورد سرطان دستگاه گوارش فوقانی (52 مورد سرطان معده و 23 مورد سرطان حلق) گزارش شد. این محققان بین مصرف آهن و خطر ابتلا به سرطان دستگاه گوارش فوقانی ارتباطی را کشف کردند. اما بین مصرف روی  و احتمال ابتلا به این نوع سرطان یک ارتباط معکوس مشاهده شد. این زنان بر اساس میزان مصرف آهن غذایی  خود به دو گروه تقسیم شدند:

خطر ابتلا به سرطان دستگاه گوارش فوقانی در کسانی که کمترین مصرف آهن غذایی را داشتند صفر و در کسانی که بیشترین مصرف آهن غذایی را داشتند 3 برابر افزایش نشان می ‌داد. این ارتباط در مورد مصرف روی برعکس بود، یعنی بیشترین مصرف روی با 13 درصد کاهش خطر ابتلا به این نوع سرطان مرتبط بود. این نتایج حتی با در نظر گرفتن دیگر عوامل خطر مانند شاخص توده ی بدنی،  فعالیت بدنی، مصرف مولتی ‌ویتامین و مصرف چربی اشباع شده، ویتامین‌های C، A ، E تغییری نکرد.

پیشگیری، بهتر از درمان

شایان ذکر است میزان موفقیت در درمان بیماری چندان زیاد نیست، لذا پیشگیری می ‌تواند نقش بسیار مهمی ‌داشته باشد. بنابراین نکات زیر را در نظر داشته باشید:

1- آزمایش‌های توصیه شده توسط پزشک را مرتب انجام دهید، چرا که معاینات منظم دستگاه گوارش در همه ی افراد، به ویژه افراد مسن، در تشخیص زودرس این سرطان مؤثر است.

2- تحقیقات نشان داده‌اند که رژیم‌های غذایی مهم ترین عامل در ابتلا به سرطان معده هستند و استفاده از غذاهای محتوی ویتامین A و C ، ویتامین E  و بتاکاروتن به علت خاصیت آنتی اکسیدانی در جلوگیری از ابتلا به سرطان معده بسیار مؤثر هستند، بنابراین مصرف بیش از 5-4 وعده از میوه‌ها و سبزی‌های تازه را در برنامه ی غذایی خود داشته باشید.هویج، بروکلی ، کاهو‌های ایرانی، کدوی حلوایی  و... نمونه‌هایی از آنها به شمار می ‌آیند.

3- مصرف نمک و غذاهای سرخ‌کرده  را بسیار محدود کنید و برای پخت غذا،  روش‌هایی نظیر بخارپز کردن و پخت در ماکروویو را برگزینید. خوردن مداوم غذاهای شور ممکن است خطر ابتلا به سرطان معده را دو برابر کند.

4 - سیگار نکشید  و اگر سیگاری هستید مقدار آن را کاهش دهید و به سابقه ی خانوادگی این بیماری توجه کنید.