عواملی مانند دیابت و چاقی می توانند موجب مبتلا شدن به سرطان کبد شوند تغذیه در این بیماری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.سرطان کبد تومور بدخیمی بوده که سالانه تعداد بسیاری از مردم را به کام مرگ می کشاند.سرطان کبد در مردان شایعتر بوده و سیروز کبدی یکی از مهمترین عوامل بروز این بیماری می باشد. سرطان کبد، سرطانی است که در سلول های کبد شروع می شود. کبد عضوی به اندازه توپ فوتبال است که در قسمت فوقانی راست شکم, زیر دیافراگم و بالای شکم قرار دارد و همانطور که دربخش سلامت نمناک خواهید خواند انواع مختلفی از سرطان می تواند در کبد شکل بگیرد که کارسینوم هپاتوسلولار شایع ترین نوع سرطان کبد است که از نوع اصلی سلول های کبدی است.انواع دیگر سرطان کبد, مانند کلانژیوکارسینوم داخل قدامی, و هپاتوبلاستوما کمتر رایج هستند. تمام سرطان هایی که کبد را تحت تاثیر قرار می دهند، سرطان کبد محسوب نمیشوند.سرطانی که در ناحیه دیگری از بدن شروع می شود مانند کولون, ریه یا پستان - و سپس به کبد پخش می شود سرطان متاستاتیک نام دارد، نه سرطان کبد.
سرطان کبد چیست و چه علائمی دارد؟
بیشتر افراد در مراحل اولیه سرطان کبد علایم و نشانه هایی ندارند. در صورت بروز، علائم و نشانه ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
_از دست دادن وزن بدون دلیل و تلاش
_از دست دادن اشتها
_درد بالای شکم
_تهوع و استفراغ
_ضعف عمومی و خستگی
_ورم شکم
_رنگ زرد پوست و سفیدی چشم (یرقان)
_ورم غیر عادی
دل درد
انواع نشانه های سرطان کبد
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
علائم نادر سرطان کبد:
برخی از سرطان های کبدی، هورمون هایی ترشح می کنند که می توانند موجب بروز علائم دیگری شوند. مانند قند خون پایین (هیپوگلیسمی) که می تواند منجر به مرگ و غش شود, به ویژه در افرادی که مدتی غذا نخورده اند.
قند پایین خون
نشانه ه ای عجیب در سرطان کبد
انواع مختلف سرطان کبد اولیه چیست؟
انواع مختلف سرطان کبد از سلول های مختلفی سرچشمه می گیرند، که کبد را می سازند. سرطان اولیه کبدی می تواند به عنوان یک غده منفرد در کبد شروع شود و یا می تواند در بسیاری از قسمت های کبد آغاز شود و افرادی که آسیب کبدی شدیدی دارند, احتمال ابتلا به سرطان متعددی دارند.
انواع اصلی سرطان کبد، عبارتند از:
_کارسینوم هپاتوسلولار:
کارسینوم هپاتوسلولار سرطان کبدی است که یکی از شایع ترین سرطان ها در سراسر جهان میباشد و حدود 75% سرطان های کبدی را شامل می شود. این شرایط در هپاتوسیت ها ایجاد می شود که سلول های کبدی در آنجا غالب هستند. می تواند از کبد به بخش های دیگر بدن مانند پانکراس, روده ها و معده پخش شود.
سرطان کبد و انواع آن
_کلانژیوکارسینومای:
کلانژیوکارسینومایی بیشتر به عنوان سرطان مجاری صفراوی شناخته می شود و در مجاری صفراوی کوچک و لوله مانند کبد گسترش می یابد. این مجاری، صفرا را به کیسه صفرا می برند تا به هضم کمک کنند. اما سرطان مجاری صفراوی10 تا 20% انواع سرطان های کبدی را در بر می گیرد.
_آنژیوسارکوم کبدی:
آنژیوسارکوم کبدی، یک نوع نادر از سرطان کبد است که در رگ های خونی کبد آغاز می شود. این نوع سرطان به سرعت پیشرفت می کند, بنابراین معمولاً در مرحله پیشرفته تر تشخیص داده می شود.
نوع نادر سرطان کبد
_هپاتوبلاستوما:
هپاتوبلاستوما نوع نادری از سرطان کبد است. تقریباً همیشه در کودکان, بخصوص آن هایی که زیر 3 سال هستند، یافت می شود. با جراحی و شیمی درمانی, امکان بهبود وجود دارد.
هنگامی که هپاتوبلاستوما در مراحل اولیه تشخیص داده شود، میزان بقا تا 90% افزایش می یابد.
مشخص نیست که چه چیزی منجر به سرطان کبد می شود اما در برخی موارد علتش شناخته شده است. برای مثال, عفونت مزمن با ویروس های هپاتیت خاصی می توانند موجب بروز سرطان کبد شود. سرطان کبد زمانی رخ می دهد که سلول های کبدی، تغییراتی (جهش های) را در DNA خود ایجاد کنند. یک نتیجه این است که ممکن است سلول ها از کنترل خارج شوند و در نهایت یک تومور تشکیل دهند.
دلیل مبتلا شدن به سرطان کبد چیست؟
_عفونت مزمن با HBV یا HCV. _عفونت مزمن با ویروس هپاتیت B (HBV) یا ویروس هپاتیت C (HCV) ریسک ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهد.
_سیروز:
این شرایط پیشرونده و برگشت ناپذیر منجر به ایجاد بافت زخم در کبد و افزایش احتمال ابتلا به سرطان کبد می شود. برخی بیماری های کبد ارثی هستند. بیماری های کبدی که می توانند خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش دهند، عبارتند از:هموکروماتوز و بیماری ویلسون.
_دیابت:
افراد مبتلا به این اختلال قند خونی، خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان کبد را دارند.
_بیماری کبد چرب غیر الکلی:
تجمع چربی در کبد، خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهد.
_قرار گرفتن در معرض آفلاتوکسین ها:
آفلاتوکسین ها سموم تولید شده توسط کپک هایی هستند که در محصولاتی رشد می کنند و به طور ضعیفی نگهداری می شوند. محصولاتی مانند ذرت و بادام زمینی می توانند با آفلاتوکسین ها آلوده شوند.
_مصرف الکل:
مصرف بیش از مقدار متوسط الکل در طول سال ها می تواند منجر به آسیب برگشت ناپذیر کبد و افزایش ریسک ابتلا به سرطان کبد شود.
مضرات الکل
پیش گیری از سرطان کبد:
کاهش ریسک ابتلا به سیروز:
سیروز زخمی را در کبد به جای می گذارد و خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهد. با انجام این موارد می توانید ریسک ابتلا به سیروز را کاهش دهید:
_حفظ یک وزن سالم:
اگر وزن فعلی شما خوب است، تلاش کنید آن را با انتخاب یک رژیم غذایی سالم و انجام ورزش در بیشتر روزهای هفته حفظ کنید. اگر لازم است وزن کم کنید، تعداد کالری که در روز می خورید را کاهش دهید و میزان ورزش خود را افزایش دهید.
حفظ وزن مناسب
موثرترین روش ها برای جلوگیری از سرطان کبد
چه کنیم به سرطان کبد مبتلا نشویم؟
_واکسینه شدن در برابر هپاتیت B:
شما می توانید ریسک هپاتیت B را با زدن واکسن آن کاهش دهید که بیش از 90 درصد، از کودکان و بزرگسالان محافظت می کند.هیچ واکسنی برای هپاتیت C وجود ندارد، اما شما می توانید ریسک ابتلا به عفونت را کاهش دهید.
_از داروهای تزریقی استفاده نکنید، اما اگر این کار را می کنید، از یک آمپول تمیز استفاده کنید:
با تزریق نکردن داروهای غیر قانونی ریسک خود را کاهش دهید.
_برای تتو به دنبال فروشگاه های تمیز و ایمن باشید:
سوزن هایی که خوب استریل نشوند، می تواند ویروس هپاتیت C را پخش کنند.
تتو غیر بهداشتی
تاثیر تتو در سرطان کبد
از پزشک خود در مورد سرطان کبد سوال کنید:
برای عموم افراد، غربالگری سرطان کبد ثابت شده است که خطر مرگ در اثر ابتلا به سرطان کبد را کاهش می دهد، بنابراین به طور کلی توصیه می شود غربالگری سرطان کبد برای کسانی که دارای ریسک بالایی هستند، انجام شود، از جمله افرادی که دارای چنین ریسک هایی هستند:
_هپاتیت B و یک یا چند مورد از این موارد:
آسیایی یا آفریقایی بودن
داشتن سیروز کبدی
یا سابقه خانوادگی سرطان کبدی
_هپاتیت C و سیروز کبد:
سیروز کبد از دلایل دیگری مثل بیماری خود ایمنی، مصرف بیش از حد الکل، بیماری چربی ترانس غیر الکلی و هموکروماتوز ارثی است.
_سیروز اولیه صفراوی:
درباره مزایا و معایب غربالگری با پزشک خود صحبت کنید. هر شش ماه، غربالگری معمولاً شامل یک تست سونوگرافی است.
سیروز ضفراوی
غربالگری برای سرطان کبد
چه کسی در معرض خطر سرطان کبد قرار دارد؟
پزشکان مطمئن نیستند که چرا برخی افراد مبتلا به سرطان کبد می شوند وبرخی خیر.
با این حال، عوامل ویژه ای وجود دارند که برای افزایش خطر ابتلا به سرطان کبد شناخته می شوند:
_سرطان کبد در افراد بالای 50 سال رایج تر است.
_عفونت دراز مدت هپاتیت B یا C می تواند به کبد شما آسیب برساند. _هپاتیت از طریق تماس مستقیم با مایعات بدن فرد مبتلا، مانند خون یا منی، از طریق تماس مستقیم به فرد سرایت می کند. همچنین ممکن است از مادر به کودک در هنگام زایمان منتقل شود. سیروز نوعی آسیب کبدی است که در آن بافت سالم با بافت زخمی جایگزین می شود. کبد زخم شده نمی تواند درست عمل کند و ممکن است در نهایت منجر به مشکلات فراوانی از جمله سرطان کبد شود.
قرار گرفتن در معرض آفلاتوکسین، یک عامل ریسک است. آفلاتوکسین یک ماده سمی است که توسط یک نوع کپکی تولید می شود که می تواند روی بادام زمینی، غلات و ذرت رشد کند.
_دیابت و چاقی عوامل ریسکی هستند.
افراد مبتلا به دیابت دارای اضافه وزن یا چاقی هستند که می تواند موجب مشکلات کبدی و افزایش ریسک ابتلا به سرطان کبد شود.
چاقی در دیابت
آزمایش ها و روش های مورد استفاده برای تشخیص سرطان کبد شامل موارد زیر است:
تست های خونی:
تست های خون ممکن است ناهنجاری هایی را در عملکرد کبد نشان دهند.
تست های تصویر برداری:
پزشک می تواند تست های تصویربرداری را توصیه کند، مانند سونوگرافی، سی تی اسکن و ام آر آی.
برداشتن یک نمونه از بافت کبد برای آزمایش:
پزشک ممکن است توصیه کند که یک تکه از بافت کبد را برای آزمایش آزمایشگاهی بردارد، تا تشخیص قطعی از سرطان کبد را بدهد.
سرطان کبد را چگونه تشخیص می دهند؟
تعیین میزان وسعت سرطان کبد:
پس از تشخیص سرطان کبد، پزشک برای تعیین میزان (مرحله) سرطان کارهایی را خواهد کرد.تست های تصویری به تعیین اندازه و محل سرطان کمک می کنند و این که آیا پخش شده است یا خیر. تست های تصویر برداری در اینجا مهم هستند.
روش های مختلفی برای تشخیص سرطان کبد وجود دارد.طبق روش اعدادی ازI تا چهار استفاده می شود، و دیگری از حروف A تا D استفاده می کند.
مرحله چهارم و مرحله D بیش ترین سرطان کبد را با بدترین روند پیش بینی را نشان می دهد.
درمان سرطان کبد:
درمان سرطان کبد اولیه به میزان (مرحله) بیماری، سن ، سلامت کلی و اولویت های شخصی شما بستگی دارد.
جراحی:
جراحی مورد استفاده برای درمان سرطان کبد شامل موارد زیر است:
جراحی برای از بین بردن تومور:
در برخی شرایط، پزشک ممکن است یک عمل جراحی برای حذف سرطان کبد و بخش کوچکی از بافت کبد سالم را توصیه کند که اگر تومور شما کوچک و عملکرد کبد خوب باشد.
عمل جراحی پیوند کبد:
در طول عمل پیوند کبد، کبد بیمار برداشته می شود و با یک کبد سالم از یک اهدا کننده جایگزین می شود.
جراحی سرطان کبد
نحوه درمان سرطان کبد
درمان موضعی سرطان کبد:
درمان های موضعی برای سرطان کبد، درمان هایی هستند که مستقیماً به سلول های سرطانی یا ناحیه اطراف سلول های سرطانی داده می شوند.
گزینه های درمان موضعی برای سرطان کبد شامل موارد زیر است:
گرم کردن سلول های سرطانی:
در یک روش به نام فرسایش بسامد رادیویی، جریان الکتریکی برای گرم کردن و از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود.با استفاده از سونوگرافی و سی تی اسکن به عنوان راهنما ،در این جراحی یک یا چند سوزن نازک از یک شکاف کوچک در شکم شما وارد می شوند.
هنگامی که سوزن ها به تومور می رسند، با جریان الکتریکی گرم می شوند و سلول های سرطانی را از بین می برند.یخ زدن سلول های سرطانی:کرایوبلیشن برای از بین بردن سلول های سرطانی از سرمای شدیدی استفاده می کنند.
در طی این روند، پزشک یک ابزار حاوی نیتروژن مایع را مستقیماً بر روی تومورهای کبدی قرار می دهد.
شیمی درمانی داروها را وارد کبد می کند:
نوعی درمان شیمی درمانی است که داروهای ضد سرطانی را مستقیماً به کبد منتقل می کند.
شیمی درمانی
روش های درمانی برای سرطان کبد
پرتو درمانی:
این روش از انرژی با قدرت بالا از منابعی مانند اشعه ایکس و پروتون ها برای از بین بردن سلول های سرطانی و تومور کوچک استفاده می کند.پزشکان به دقت این انرژی را به کبد منتقل می کنند و بافت سالم اطراف را حفظ می کنند.
در طول درمان پرتو نور خارجی، شما روی یک میز قرار می گیرید و یک دستگاه، پرتوهای انرژی را در یک نقطه دقیق بر روی بدن شما هدایت می کند.
یک نوع خاص از پرتو درمانی، به نام جراحی تشعشعی استریوتاکتیک، شامل تمرکز بر بسیاری از تیرهای اشعه به طور همزمان در یک نقطه در بدن شما است.
درمان دارویی هدفمند:
داروهای هدفمند با دخالت در اختلالات خاص در یک تومور، کار می کنند. مطالعات بیشتری برای درک این که چگونه درمان های هدفمند ممکن است برای کنترل سرطان کبد پیشرفته مورد استفاده قرار گیرند، مورد نیاز است.
موارد مهم برای درمان سرطان کبد
مراقبت حمایتی (تسکین دهنده):
مراقبت های بهداشتی ویژه، مراقبت های پزشکی تخصصی است که بر ارائه تسکین درد و دیگر علائم بیماری جدی تمرکز دارد.متخصصان مراقبت های بهداشتی با شما، خانواده شما و سایر پزشک ها کار می کنند تا حمایت بیشتری را فراهم کنند.
مراقبت های بهداشتی می تواند در هنگام انجام درمان های دیگری انجام شود، مانند جراحی، شیمی درمانی یا پرتو درمانی.
هنگامی که مراقبت های تسکین دهنده در کنار سایر درمان های مناسب مورد استفاده قرار می گیرد، افراد مبتلا به سرطان ممکن است احساس بهتر و بیشتری داشته باشند.
راهنمای تغذیه ای سرطان کبدی:
وقتی با تشخیص سرطان روبرو شدید, تغذیه می تواند بخش مهمی از برنامه شما باشد. چنانچه پیش از این هم در بخش سلامت نمناک خواندید داشتن یک رژیم غذایی متعادل قبل, در طول و بعد از درمان سرطان می تواند به شما کمک کند که احساس بهتری داشته باشید, قدرت خود را حفظ کنید و سرعت بهبودی خود را افزایش دهید.
وزن سالمی داشته باشید:
هدف از این کار جلوگیری یا کاهش وزن در هنگام درمان است.
رژیم غذایی سخت توصیه نمی شود:
از دست دادن وزن می تواند سطح انرژی شما را کاهش داده و توانایی بدن برای مبارزه با عفونت را کاهش دهد.
خوردن غذاهای کوچک و مکرر در طول روز:
خوردن غذاهای کوچک مکرر باعث می شود که بدن شما کالری, پروتئین و مواد غذایی کافی برای تحمل درمان داشته باشد. غذاهای کوچک تر نیز ممکن است به کاهش اثرات جانبی مانند حالت تهوع کمک کنند.
تغذیه سرطان کبد
مبتلایان به سرطان کبد چگونه غذا بخورند؟
غذاهای مفید برای مبتلایان به سرطان کبد
غذاهای غنی از پروتئین را انتخاب کنید:
پروتئین به بدن کمک می کند سلول ها و بافت ها را ترمیم کند. هم چنین به بهبود سیستم ایمنی شما کمک می کند. منابع خوب پروتئین لخم عبارتند از:
گوشت های بدون چربی مانند مرغ, ماهی, یا بوقلمون
تخم مرغ
فراورده های لبنی کم چرب مثل شیر, ماست, پنیر یا جایگزین های لبنیات
آجیل و فندق
حبوبات
غذاهای سویایی
غذای پروتئینی
رژیم غذایی برای بیماران سرطان کبد
سرطان کبد و اهمیت تغذیه در درمان آن
غذاهای غلات کامل:
تمام غذاهای غلاتی منبع خوبی از کربوهیدرات و فیبر هستند که به حفظ سطح انرژی شما کمک می کنند. منابع خوب غلات شامل موارد زیر هستند:
بلغور جو
نان گندم کامل
برنج قهوه ای
پاستاهای غلات کامل
هر روز انواع میوه ها و سبزیجات را بخورید:
میوه ها و سبزیجات آنتی اکسیدان های بدن را می دهند که می توانند به مبارزه با سرطان کمک کنند.انواع میوه ها و سبزیجات رنگارنگ را انتخاب کنید، تا بیش ترین مزیت را کسب کنید.هدف از این کار, خوردن حداقل 5 وعده میوه و سبزیجات در روز است.
میوه سبزیجات
سرطان کبد و نکات تغذیه ای آن
رژیم غذایی برای بیماران سرطان کبد
منابع چربی سالمی را انتخاب کنید:
از غذاهای سرخ شده و چرب اجتناب کنید, و انواع پخته شده و کباب شده را انتخاب کنید.
چربی های سالم شامل:
روغن زیتون
آووکادو
آجیل ها
دانه ها
چربی سالم
بایدها و نبایدهای تغذیه برای سرطان کبد
اجتنابات در تغذیه برای سرطان کبد
شیرینی ها و شکر را محدود کنید:
غذاهایی که سرشار از شکر اضافه شده هستند، مانند دسرها و شیرینی.
هیدراته باقی بمانید:
نوشیدن مایعات به اندازه کافی در طول درمان سرطان برای جلوگیری از کم آبی بدن مهم است.
کاهش مصرف کافئین:
از نوشیدن مقادیر زیاد نوشیدنی های کافیین دار خودداری کنید.کافئین نیز می تواند منجر به کم آبی بدن شود.
امنیت غذایی خوب را تمرین کنید:
دست هایتان را به هنگام آماده کردن غذا بشورید. از چاقوهای مختلفی برای برش گوشت خام و سبزیجات خام استفاده کنید.
بهداشت دست ها
سرطان کبد و نکات بهداشتی آن
همه چیز درباره بیماری سرطان کبد
قبل از مصرف ویتامین ها و مکمل ها با تیم مراقبت بهداشتی خود صحبت کنید. برخی داروها و درمان های سرطانی ممکن است با ویتامین ها و مکمل ها تداخل داشته باشند.
از همه مهم تر, بدانید که سفر سرطان شما برای شما و درمان شما منحصر به فرد است.
ممکن است اثرات جانبی را تجربه کنید که بر توانایی شما برای پیروی از این پیشنهادها تاثیر می گذارد.
اگر شما با هر گونه عوارض جانبی مانند از دست دادن اشتها, تهوع, اسهال, استفراغ و یا هر گونه نگرانی دیگر تغذیه می کنید, نیازهای شما ممکن است متفاوت باشد.
