پرستاری در سرطان شامل بخش وسیعی است، زیرا این بیماری به سن یا جنس خاصی اختصاص ندارد. در ضمن، قسمتهای مختلف بدن ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. محدوده خاصی نیز برای مراقبت از بیمار وجود ندارد. بیمار ممکن است در خانه، بیمارستان، جامعه یا مراکز نوتوانی باشد.همان طور که همه می دانند، کلمه سرطان در جامعه ما با درد و رنج و ناراحتی و مرگ تداعی می شود. با توجه به این معناست که پرستار در مراقبت از این بیماران مسئولتیت زیادی دارد. او باید بیمار و اقوام و اطرافیان او را مورد حمایت قرار دهد و نیازهای فیزیکی، روانی، اجتماعی و فرهنگی و بحرانهای احساسی بیمار را درک کند. در ضمن باید در تمام این مدت، استانداردهای مراقبت صحیح از بیمار سرطانی را در نظر داشته باشد. بر همین اساس مواردی را در ادامه ذکر میکنیم که رعایت آنها می تواند در بهبود شرایط بیمار موثر باشد.
خوشبختانه بر خلاف تصور بسیاری از افراد، سرطان معده به رغم خطرناک بودن، در صورت تشخیص زودهنگام درمان میشود. اگر در مراحل اولیه بیماری، زخم بدخیمی در معده دیده شود، با اقدامات آندوسکوپیک میتوان زخم را برداشت و بیمار را تحت نظارت کامل قرار داد.به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از تبیان، طی دو سه ساله اخیر، بارها مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی تهران اعلام کرده سرطان معده عامل اصلی علت مرگ و میر بیماران مبتلا به سرطان در کشور است.متخصصان نیز میگویند سرطان معده از ایعترین و کشندهترین انواع سرطان است که هر سال ده هزار نفر در کشور و بویژه مردان را مبتلا میکند. حتی به گفته وزارت بهداشت و درمان، ایران بیشترین آمار سرطان معده را در هان داریم که مهمترین علت آن بالابودن میزان مرگ و میرهای ناشی از این بیماری خطرناک و خاموش است.به بیان دیگر از آنجا که این بیماری علائم اختصاصی ندارد و بسیاری از وارض آن مشابه بیماریهای معمول و بیخطر گوارشی مثل رفلاکس، زخم معده و ...است، این بیماری دیر تشخیص داده میشود . در چنین شرایطی نیز معمولا نجات جان بیمار بویژه در صورت دستاندازی بیماری به سایر اندامهای بدن بسیار سخت و ناممکن میشود.با توجه به اهمیت تشخیص زودهنگام این بیماری برای درمان قطعی و نجات جان بیمار پای های دکتر اسدالله موسوی، فوقتخصص خون و سرطانهای بالغین و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه تهران نشستیم تا با نشانههای اولیه این بیماری بیشتر آشنا شویم.
درمان اصلی سرطان معده برداشتن ضایعه از طریق جراحی یا به صورت برداشتن قسمت تحتانی معده و یا خارج کردن کامل معده و اتصال مری به روده کوچک همراه با برداشتن غدد لنفاوی مجاور عضو درگیر از طریق جراحیهای متداول یا جراحی لاپاروسکوپیک است...
دکتر امید مدیرامانی-م تخصص بیماریهای خون و سرطان در رابطه با سرطان معده و امکان درمان آن می گوید: سرطان معده یکی از شایعترین سرطانهای دستگاه گوارش است و بعد از سرطان ریه، کشندهترین نوع سرطان در جوامع انسانی محسوب می شود. مطالعات نشان داده است که متأسفانه در هرساعت یک بیمار در دنیا به علت عوارض ناشی از این بیماری جان خود را از دست میدهد. شیوع این بیماری در شرق آسیا و خاورمیانه بیشتر است.دکتر امید مدیرامانی با تأکید بر اینکه شیوع این بیماری در مردان بیشتر از زنان است میگوید: نواحی درگیر با این نوع سرطان بسته به میزان شیوع متفاوت هستند. برای مثال در افرادی که زمینه التهاب قبلی معده داشتهاند، با گذشت زمان و طی سالهای متمادی این التهاب با تغییر در ساختار مخاطی به سمت بدخیمی رفته و با شیوع بالا، قسمتهای انتهایی معده را بیشتر درگیر خواهد کرد. اما در دستهای دیگر از بیماران که زمینههای التهابی کمتر داشته اند میتوان گفت، در نواحی با شیوع کمتر، بیشتر ابتدای معده در محل اتصال به مری دچار مشکل میشود. این فوق تخصص بیماریهای خون و سرطان در ادامه میافزاید: طی 30 سال گذشته به علت بهبود شرایط تشخیصی و مراجعه بموقع بیماران، میزان ابتلای مناطق انتهایی معده به این بیماری کمتر شده اما تشکیل بافتهای سرطانی در بخش های ابتدایی معده رو به افزایش است.دکتر مدیر امانی در ارتباط با عوامل خطرساز در ایجاد سرطان معده تصریح کرد: از میان عوامل خطر این بیماری میتوان به مصرف سیگار، عدم تحرک و چاقی، مصرف نمک و استفاده از غذاهای نمک سود و دودی که در شرایط نامناسبی در بعضی از مناطق نگهداری میشوند، مصرف کم میوه و سبزیجات تازه، عفونتهای معده از جمله هلیکوباکترپیلوری و اپشتین بار ویروس اشاره کرد. همچنین عامل ارث و ژنتیک به این معنا که بیماری در میان خانواده درجه اول و دوم وجود داشته باشد و مصرف چای داغ در برخی مناطق نیز میتواند از جمله این عوامل خطرساز باشد. در برخی موارد مشاهده شده افراد دارای گروه خونی A منفی نیز مستعد سرطان معده هستند.وی با تأکید بر اینکه آگاهی بیمار و مراجعه بموقع میتواند در کنترل پیشرفت بیماری و درمان مؤثر باشد عنوان میکند: علائم بالینی این بیماری در بسیاری از موارد به شکل درد قسمتهای فوقانی شکم و سوزش پشت جناغ سینه، احساس سنگینی و سیری زودرس، بیاشتهایی و کاهش وزن شدید و بدون توجیه، خونریزیهای گوارشی به شکل استفراغ خونی یا دفع مدفوع شل قیری رنگ و بدبو، گیر کردن غذا در هنگام بلع در انتهای مری وقسمت فوقانی شکم ظاهر میشود.
این فوق تخصص بیماریهای خون و سرطان در ادامه میگوید: این بیماری بر اساس شرح حال بیمار و معاینه فیزیکی توسط پزشک متخصص وانجام اقدامات تشخیصی از جمله تصویربرداری و نمونهبرداری از ضایعه به کمک اندوسکوپی قسمت فوقانی سیستم گوارشی و بررسی پاتولوژیک، قابل تشخیص است.
وی در تشریح شیوه درمان این بیماری میگوید: درمان اصلی سرطان معده برداشت ضایعه از طریق جراحی یا به صورت برداشت قسمت تحتانی معده ویا خارج کردن کامل معده و اتصال مری به روده کوچک همراه با برداشتن غدد لنفاوی مجاور عضو درگیر از طریق جراحیهای متداول یا جراحی لاپاروسکوپیک است.
اما در بعضی از موارد که به واسطه وسعت ضایعه امکان برداشت کامل ضایعه با حاشیه سالم توسط جراح میسر نیست، شیمی درمانی قبل از انجام جراحی توصیه میشود. پس از عمل جراحی براساس عمق نفوذ ضایعه در دیواره معده و تعداد غدد لنفاوی درگیر، درمانهای تکمیلی به شکل شیمی درمانی یا ترکیب شیمی درمانی و رادیوتراپی برای بیمار صورت میگیرد و بیمار تحت نظارت مستمر پزشک فوق تخصص خون و سرطان با انجام معاینات و بررسیهای اندوسکوپی و تصویربرداری قرار میگیرد.
دکتر مدیرامانی میافزاید: در مواردی که از ابتدا بیمار با درگیری ارگانهای دیگر بدن (متاستاز) مراجعه کند بر اساس شرح حال عمومی بیمار و شرایط حاکم بر ارگانهای حیاتی از جمله قلب و ریه و کبد برای شیمی درمانی یا درمانهای حمایتی تصمیمگیری خواهد شد.
این فوق تخصص بیماریهای خون و سرطان در خاتمه میگوید: در بعضی از کشورها مثل ژاپن، شیلی، ونزوئلا و کره جنوبی به واسطه شیوع بالای این بیماری اقدامات بیماریابی قبل از ایجاد علائم بالینی به صورت انجام روشهای تصویربرداری و اندوسکوپی انجام میشود و بیماری در مرحله اولیه با درمانهای محدودتر ریشه کن شده و طول عمر این بیماران نیز افزایش مییابد اما متاسفانه در سایر کشورها ،این کار فقط در بیماران علامتدار یا دارای زمینههای ژنتیکی اعمال میشود.
سرطان معده در مردان بیشتر از زنان است و پیشرفت آن چندین مرحله طول می کشد و از چند روش درمان می شود جراحی، شیمی درمانی، پرتو درمانی، دارو و ... .
سرطان معده معمولاً در سلول های تولید کننده مخاطی که معده را تشکیل می دهند، آغاز می شود و این نوع سرطان آدنوکارسینوما نامیده می شود.در دهه های گذشته، میزان سرطان در بخش اصلی معده در سراسر جهان کاهش یافته است.در طول مدت مشابه, سرطان در قسمت بالای معده (کاردیا) که انتهای پایینی لوله بلعیدن را تشکیل می دهد (مری) بسیار رایج شده است. این ناحیه شکم، نقطه اتصال دستگاه گوارش نامیده می شود.
انواع سرطان معده:
انواع مختلفی از سرطان معده وجود دارد، که عبارتند از:
آدنوکارسینوم معده که در سلول های درونی ترین لایه معده رشد می کند. بیشتر سرطان های معده به عنوان آدنوکارسینوم معده طبقه بندی می شوند.
لنفوم سرطان، بافت سیستم ایمنی است که ممکن است در هر جایی بافت های لنفاوی از جمله معده یافت شود. لنفوم در معده تقریباً نادر هستند و تنها حدود 4 درصد از کل سرطان های معده را تشکیل می دهند.
تومورهای استرومایی دستگاه گوارش، یا GISTs، نوع نادری از سرطان معده هستند که در سلول ویژه ای که در آستر معده به نام سلول های میانی کاجال نامیده می شود شکل می گیرد (ICCs). در زیر میکروسکوپ، سلول های GIST شبیه به سلول های عصبی یا ماهیپه ای هستند. این تومورها ممکن است در طول مسیر گوارشی گسترش یابند، اما حدود 60 تا 70 درصد در معده رخ می دهند.
تومورهای کارسینوئید معمولاً در سلول های تولید هورمونی رشد می کنند.این تومورها معمولاً به اندام های مختلف سرایت نمی کنند و تنها حدود 3 درصد از سرطان های معده را تشکیل می دهند.
سرطان معده که یکی از عوامل مهم مرگومیر ناشی از سرطان است، در مراحل اولیهی بیماری علایم آشکاری ندارد. چقدر دربارهی این بیماری پنهان آگاهی دارید؟
سرطان زمانی آغاز میشود که رشد برخی از سلولها در بدن از کنترل خارج میشود. تقریبا تمام سلولهای موجود در بدن میتوانند سرطانی شوند و به دیگر قسمتهای بدن پراکنده شوند. سرطان معده از معده آغاز میشود. برای درک سرطان معده بد نیست ابتدا مختصری درمورد ساختار و عملکرد طبیعی معده بدانیم.
ساختار معده
غذا بعد از اینکه جویده و قورت داده میشود، وارد مری میشود. مری لولهای است که غذا را به معده میرساند. مری در ناحیهی اتصال مری به معده، به معده میپیوندد. معده اندام کیسهمانندی است که غذا را در خود نگه میدارد و با ترشح شیرهی معده به هضم آن کمک میکند. در معده، غذا با شیرهی معده مخلوط میشود و سپس به اولین بخش از رودهی کوچک که دوازدهه نام دارد، وارد میشود. معده از پنج قسمت تشکیل شده است:
دهانهی معده: نخستین بخش از معده که نزدیکترین فاصله با مری را دارد.
طاق معده: بخش فوقانی معده که نزدیک دهانهی معده قرار گرفته است.
جسم معده: بخش اصلی معده که بین بخشهای فوقانی و تحتانی قرار گرفته است.
آنتروم: بخش تحتانی معده (نزدیک رودهی کوچک) که غذا در آن با شیرهی معده مخلوط میشود.
پیلور معده: آخرین بخش از معده که همچون دریچهای برای کنترل تخلیهی محتویات معده به داخل رودهی کوچک عمل میکند.
سرطان معده (به انگلیسی: gastric cancer) به زمانی گفته میشود که سلولهای سرطان روی پوشش داخلی معده ایجاد میشوند. نشانههای اولیهٔ این بیماری شامل مواردی از قبیل: سوزش معده، درد ناحیه بالای شکم، تهوع و بیاشتهایی میشود. نشانههای بعدی عبارتند از موارد همچون: کاهش وزن، زردی پوست، استفراغ، مشکل بلع غذا و مشاهدهٔ خون در مدفوع به همراه نشانههای دیگر.این نوع از سرطان ممکن است گسترش یابد و از معده به دیگر اعضای بدن، به خصوص کبد، ریهها، استخوان، دیواره شکم و گرههای لنفاوی سرایت کند.معمولترین عامل این بیماری عفونت به وسیلهٔ باکتری هلیکوباکتر پیلوری است که دلیل بیش از ۶۰ درصد از موارد ابتلای بیماری میباشد.نوع خاصی از هلیکوباکتر پیلوری میزان خطر بیشتری در مقایسه با دیگران دارد. دیگر عوامل معمول این بیماری مواردی همچون خوردن ترشی سبزیجات و سیگار کشیدن است. حدود ده درصد از این بیماری در خانوادهها ایجاد میشود و بین یک تا سه درصد از موارد به دلیل سندرمهای ژنتیکی به ارث رسیده از والدین شخص مانند سرطان معده منتشر شده از وراثت به وجود میآیند. بسیاری از موارد سرطان معده شامل کارسینوم معده هستند. این نوع بیماری به چند زیرشاخه تقسیم میشود. لنفوم و تومورهای مزانشیمال نیز ممکن است درون معده ایجاد گردند. در بسیاری از موارد، سرطان معده طی چندین مرحله، در طول چندین سال پیشرفت میکند.تشخیص این بیماری معمولاً به وسیلهٔ بافتبرداری هنگام آندوسکوپی انجام میشود. معمولاً در ادامه، تصویربرداری پزشکی صورت میگیرد تا مشخص شود که آیا بیماری به بخشهای دیگرِ بدن سرایت کردهاست. ژاپن و کره جنوبی، دو کشوری هستند که بیشترین تعداد ابتلای به این بیماری در آنها مشاهده شدهاست، غربالگری برای تشخیص سرطان معده.
قارچ داخل معده بیماری است که علایم آن شباهت زیادی به حالات داشتن انگل در معده دارد. در صورتی که انگل نخواهد بود. قارچ معده حالت تهوع، قی، استفراغ، زردی رنگ، بیمیلی به غذا، کم اشتهایی و لاغر شدن را
قارچ داخل معده
قارچ داخل معده بیماری است که علایم آن شباهت زیادی به حالات داشتن انگل در معده دارد. در صورتی که انگل نخواهد بود. قارچ معده حالت تهوع، قی، استفراغ، زردی رنگ، بیمیلی به غذا، کم اشتهایی و لاغر شدن را با خود همراه دارد ولی هرگونه معالجه برای رفع قارچ بیفایده است زیرا قارچ غیر از کِرم و جانور معده است.اگر دچار قارچ معده شدهاید باید از خوردن چربیجات، سرکه و گرفتن روزه پرهیز کنید. مرض قارچ در معده از 4 تا 21 سال ممکن است به طول بینجامد و پس از 21 سال شروع به بهبودی میکند. باید توجه داشت که دو تا سه سال اول به کلی نباید روزه گرفت و تا مدت 12 سال ابداً نباید سرکه میل کنید و استراحت فراوان لازم است.ضمناً مصرف کباب بدون چربی مفید خواهد بود. برای درمان آن 500 گرم پودر شیرین بیان را در 10 لیتر آب آن قدر بجوشانید تا آب آن به نصف برسد. آن را صاف کنید و در بطری بریزید و در یخچال نگه دارید. قبل از هر غذا یک فنجان بنوشید. (کسانی که دچار فشار خون هستند از این نسخه استفاده نکنند.)
بیماریهای معده و عوارض ناشی از آنها خیلی زیاد و گوناگون هستند بنابراین در این بخش تنها به برخی از بیماریهای معده که شیوع و عوارض زیادتری دارند می پردازیم :
در ابتدا برای درک راحت تر و طبقه بندی بیماریهای معده ، آنها را به 2 دسته تقسیم میکنیم:
1- بیماریهای موقت معده
2- بیماریهای مزمن معده
بیماریهای موقت معده: مثل نفخ معده ، یبوست موقت ، سوزش معده و موارد دیگر که موقتی هستند معمولا بر اثر پرخوری، خوردن بعد از سیر شدن، خوردن خوراکیهای مخالف باهم و در مواردی هم مصرف خوراکیهای مسموم شکل میگیرند .
بیمارهای مزمن معده: شامل رفلاکس معده، یبوست دائمی، نفخ معده، معده درد، زخم معده و کلا تمام مشکلات معده که دائمی شده اند .
با توجه به اینکه بیماریهای معده که مزمن هستند عوارض متنوعی در پی دارند و بیشتر سوالات مربوط به این نوع بیماریهای معده است ادامه بحث را به ناراحتی های مزمن معده اختصاص می دهیم .