چگونه ازکبد چرب جلوگیری کنیم؟

وقتی ‌چربی‌ کبد ‌بالا‌ می‌زند می‌گوید به کبد چرب مبتلا شده‌ام. مگر کبد عضوی نیست که با ترشح صفرا به شکستن چربی‌ها و تجزیه آنها به اسید چرب و در واقع تکمیل فرآیند گوارش در بدن کمک می‌کند؛ پس چگونه ممکن است چنین عضوی، خود مبتلا به بیماری‌ای شود که با عنوان کبد چرب شناخته می‌شود؟ اصولا چرا این بیماری خطرناک تلقی می‌شود؟جالب است بدانید عواملی چون کاهش ناگهانی وزن، سوءتغذیه و تغذیه وریدی ممکن است باعث تغییر متابولیسم بدن و ابتلا به این بیماری شوند. حتی انجام بعضی جراحی‌های شکم ازجمله برداشتن کیسه صفرا، قسمتی از روده یا معده، جراحی لوزالمعده و مصرف بعضی داروهای خاص ازجمله هورمون استروژن و کورتون‌ها نیز از علل زمینه‌ساز کبد چرب محسوب می‌شود. دکتر ابراهیمی دریانی، فوق‌تخصص گوارش و کبد با اشاره به این که بیماری کبد چرب زمانی رخ می‌دهد که کبد در شکستن چربی‌ها دچار مشکل ‌شود و چربی در بافت‌های کبد تجمع پیدا کند، می‌گوید: افزایش توده چربی بدن و چاقی به واسطه افزایش ورود اسید‌های چرب آزاد به کبد به افزایش تجمع تری‌گلیسرید در کبد و ابتلا به کبد چرب منجر می‌شود.

جالب آن که مهم‌ترین علت مرگ و میر در بیماران مبتلا به کبد چرب، بیماری‌های قلبی و عروقی است. به علاوه این بیماری در مردان با عوارض بیشتری همراه است. البته ابتلا به این بیماری در بیشتر کشورهای دنیا بر اثر مصرف زیاد الکل رخ می‌دهد، اما در ایران این بیماری معمولا به علل دیگر اتفاق می‌افتد و کبد چرب غیرالکلی نامیده می‌شود.در نظر داشته باشید هپاتیت یک واژه کلی است که دربرگیرنده تمامی مواردی است که به ایجاد التهاب در بافت کبد منجر می‌شود که این التهاب ممکن است تحت تاثیر عفونت‌های ویروسی، بیماری‌های خودایمنی یا اثرات دارویی بروز کند. به همین علت در بیماری کبد چرب همزمان با تجمع چربی، التهاب بافت کبدی یا هپاتیت نیز وجود دارد.  این متخصص گوارش با بیان این مطالب تاکید می‌کند: البته برخلاف تصور بسیاری از افراد، کبد چرب فقط مختص افراد چاق نیست؛ بلکه افراد لاغر هم ممکن است به علت تغذیه نادرست، استرس زیاد، ورزش نکردن و... دچار کبد چرب شوند. هرچند درصد ابتلا به کبد چرب میان افراد لاغر بسیار کمتر از افرادی است که دچار چاقی به‌ویژه در ناحیه شکم هستند.

 بیماری کبد چرب فقط مختص افراد چاق نیست

کودکان هم در برابر بیماری کبد چرب در امان نیستندبیماری کبد چرب در میان تقریبا ۳ درصد از کودکان و ۲۲ تا ۵۳ درصد از کودکان چاق رواج دارد.بروز این عارضه در کودکان از چهارسالگی شروع می‌شود و احتمال ابتلا به آن با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد، بنابراین میان نوجوانان، درصد شیوع بالاتری دارد. به علاوه دختران بیش از پسران به این بیماری دچار می‌شوند.همچنین، در کودکان مبتلا به اختلالات مادرزادی ازجمله سوءجذب چربی‌ها، سیستیک فیبروزیس (یک اختلال ارثی است که می‌تواند بسیاری از ارگان‌ها ازجمله ریه‌ها و دستگاه گوارش را تحت تاثیر قرار دهد) و بیماری ویلسون (یک بیماری وراثتی است که در آن مس به اندازه کافی از بدن دفع نمی‌شود) ابتلا به کبد چرب نیز دیده می‌شود.

 درمان بیماری کبد چرب

مهم‌ترین روش درمانی در بیماری کبد چرب، رفع علت زمینه‌ای بروز بیماری است.

 تغذیه و رژیم غذایی مناسب، کاهش وزن در افراد چاق، ترک مصرف مشروبات الکلی، کنترل بیماری دیابت، کاهش چربی‌های خون و تغییر در شیوه زندگی و انجام فعالیت بدنی، مهم‌ترین اصول درمان بیماری کبد چرب است.بی‌شک در صورت درمان کبد چرب می‌توان مانع پیشرفت ضایعه کبدی شد. با در پیش گرفتن سبک زندگی سالم می‌توان وزن بدن را در حد مطلوب نگاه داشت و از یکی از عوامل اصلی بروز بیماری کبد چرب یعنی چاقی جلوگیری کرد.

 پیشگیری از ابتلا به کبد چرب 

توجه و رعایت نکات زیر به پیشگیری از ابتلا به کبد چرب کمک می‌کند:

√ انتخاب سبک زندگی سالم

√ مصرف نکردن مشروبات الکلی

√ پیگیری یک برنامه تدریجی و مستمر کاهش وزن در صورت لزوم

√ به حداقل رساندن مصرف شکر، کاهش مصرف غذاهای سرخ کردنی

√ رعایت رژیم غذایی متعادل سرشار از فیبر و دارای چربی‌های اشباع شده کمتر

√ گنجاندن ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، شنا و نرمش‌های کششی در برنامه روزانه (حداقل چهار روز در هفته)

راههای پیشگیری و جلوگیری از ابتلا بیماری کبد چرب (NAFLD)

دقیق تر، بیماری کبد چرب به طور فنی به نام "بیماری کبد چرب غیر الکلی"، و یا به طور مختصر NAFLD نام دارد و همانطور که از نامش بر می آید، با افزایش چربی در کبد مشخص می شود و به نوشیدن الکل مرتبط نیست. . میزان چربی می تواند میزان آسیب های کبدی را تعیین کند، از تجمع کمی از چربی (به نام استئاتوز) تا مقدار زیادی که سبب التهاب می شود (استاتو هپاتیت نامیده می شود که اگر بدون درمان رها شود، NAFLD می تواند به سیروز (زخم مزمن و آسیب)، نارسایی کبد و احتمالا سرطان کبد منجر شود ؛ اینها مقدمه ای بود تا در ادامه بخش سلامت نمناک به بررسی روش های ساده برای پیشگیری از ابتلا به بیماری کبد چرب بپردازیم.پیشگیری از بیماری کبد چرب

چه چیزی باعث بیماری کبد چرب می شود؟

- داشتن اضافه وزن یا چاقی

-مقاومت به انسولین (به شرطی که بدن از انسولین خود به درستی استفاده نمی کند.

- داشتن سطح قند خون بالا (پیش آگهی یا دیابت نوع 2)

- داشتن سطح چربی بالا به نام.تری گلیسیرید، در خون

- داشتن آپنه خواب

- داشتن PCOS (سندرم تخمدان پلی کیستیک)

علاوه بر این، بیماری کبد چرب در افراد مسن تر، مردان، افراد مبتلا به دیابت نوع 2 و افرادی که وزن بیش از حد در اطراف خود دارند بیشتر است.

در بیماری کبد چرب چه اتفاقی برای بدن رخ می دهد؟

کبد، در میان چیزهای دیگر، چربی را کنترل می کند به عبارت دیگر، چربی را از خون خارج می کند و به سایر قسمت های بدن منتقل می کند. در بیماری کبد چرب ، این «مدیریت چربی ها» مختل می شود. کبد همچنان چربی را از خون گرفته و سلولهای کبدی نیز چرب می شوند اما کبد قادر به انتقال چربی نیست و در نتیجه چربی شروع به جمع شدن در خودش می کند. با گذشت زمان، این افزایش چربی باعث التهاب می شود که باعث خسارت سلول های کبدی می شود. اگر این روند ادامه یابد، سلولهای کبدی شروع به خاموش شدن می کنند و سیروز می تواند رشد کند. سیروز می تواند منجر به نارسایی کبد و سرطان کبد شود.داشتن بیماری کبد چرب نیز خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سکته مغزی را افزایش می دهد، مستقل از داشتن دیابت، اضافه وزن و / یا داشتن تری گلیسیرید بالا.

چگونه می توان بیماری کبد چرب را درمان یا از آن جلوگیری کرد؟

این سوالی میلیون ها انسان است ؛ در حال حاضر، هیچ دارویی وجود ندارد که درمان کند اما خبری خوب نیز وجود دارد:اول، محققان در سوئد در حال کار بر روی "کوکتلی" هستند، که در آزمایشگاه به نظر می رسد به کبد کمک می کند. اما زمانی ممکن میف شود که در دسترس باشد. با این وجود، اگرچه این یک قرص سحرآمیز نیست، اما تغییرات شیوه زندگی می تواند کمک کند. این تغییرات می تواند میزان چربی در کبد را کاهش دهد.

کاهش وزن:

از دست دادن بین 5 تا 10 درصد از وزن می تواند شگفتی هایی برای سلامت کبد شما بوجود آورد، کمک به بهبود چربی، آسیب سلول های کبدی و التهاب. اما رها کردن یا گرفتن رژیمهای سخت و سریع - یا کاهش وزن خیلی سریع، در واقع می تواند NAFLD را بدتر کند.

ورزش برای پیشگیری از بیماری کبد چرب:

ورزش به طور غیر مستقیم می تواند با کاهش وزن، بهبود حساسیت به انسولین، بهبود کنترل قند خون و کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی از بروز و پیشرفت کبد چرب جلوگیری کند.

تاثیرات داروها بر کبد چرب: 

انواع خاصی از قرص های دیابتی - متفورمین و تیازولیدیدین ها (tzds) - افزایش حساسیت به انسولین را تقویت می کنند. استاتین ها و ایزیتیب، که داروهای کاهش چربی هستند، می تواند مفید باشند.

 " بدون مشورت پزشک مصرف این داروها ممنوع است"

پیوند کبد:

پیوند کبد در صورتی که دچار سیروز شده اید، برایتان پیشنهاد می شود. اگر شخص پیوند دهنده هیچ مشکلی چون بیماری قلبی نداشته باشد، کاندیدان مناسبی برای پیوند می شوند.