اندازه سنگ کلیه ممکن است متفاوت باشد. سنگ کلیه می تواند به اندازه ای کوچک باشد که با جریان ادرار از بدن خارج شود یا به اندازه ای بزرگ باشد که مانع جریان طبیعی ادرار از کلیه ها شود، باعث بروز عوارض جدی و منجر به درد و ناراحتی شدید شود. سنگ های کلیه در مواردی که مانع جریان طبیعی ادرار از کلیه و از طریق دستگاه ادراری می شوند و یا زمانی که عفونت ایجاد می شود، می توانند باعث مرگ شوند. درمان سنگ کلیه به اندازه سنگ، محل، ماهیت و علت آن بستگی دارد.
سنگ کلیه به چه اندازه بزرگ است؟
سنگ کلیه که به سنگ قلوه نیز شناخته می شود، توده ای جامد است که در کلیه ها به دلیل انباشته شدن مواد معدنی و نمک اسیدی با توجه به عوامل کمکی مختلف شکل می گیرد. اندازه سنگ کلیه ممکن است متفاوت باشد – سنگ کلیه می تواند به اندازه ای کوچک باشد که با جریان ادرار از بدن خارج شود یا به اندازه ای بزرگ باشد که مانع جریان طبیعی ادرار از کلیه ها شود، باعث بروز عوارض جدی و منجر به درد و ناراحتی شدید شود. سنگ کلیه کوچک تر از ۲ میلی متر، سنگ کلیه کوچک شناخته شده و به راحتی دفع می شود. سنگ کلیه ۲ تا ۴ میلی متر متوسط، در حالی که سنگ کلیه بزرگ بیش از ۶ میلی متر است. اندازه سنگ کلیه در رابطه با حساسیت برداشتن آن از دستگاه ادراری مهم است. سنگ های کوچکتر به راحتی دفع می شوند، در حالی که سنگ های بزرگتر، مخصوصا آنهایی که بزرگتر از ۶ میلی متر هستند، بدون مداخله پزشکی از دستگاه ادراری از بین نمی روند.
آیا سنگ های کلیه می توانند منجر به مرگ شوند؟
در حالت کلی، داشتن سنگ کلیه وضعیت جدی نیست و اگر کوچک باشد بدون هیچ مشکلی از بدن دفع می شود. با این حال، در سنگ بزرگتر، سنگ ها با علائم و نشانه هایی همراه می شود و سنگ کلیه بازگشتی می تواند وضعیت دشواری را ایجاد کند. سنگ های کلیه در مواردی که مانع جریان طبیعی ادرار از کلیه و از طریق دستگاه ادراری می شوند و یا زمانی که عفونت ایجاد می شود، می توانند باعث مرگ شوند. هنگامی که باکتری هایی که باعث ایجاد عفونت کلیه شده اند وارد رگ گردش خون شوند، عفونت خون رخ می دهد که در مدت زمان کوتاهی منجر به مرگ می شوند. همچنین، هر گونه آسیب دائمی به کلیه به علت انسداد جریان ادرار می تواند باعث نارسایی کلیه شود که وضعیت پزشکی جدی است و اگر بدون درمان رها شود می تواند منجر به مرگ انسان شود.
همچنین بخوانید: ۷ روش طرز استفاده از سرکه سیب برای درمان سنگ کلیه (کاملا موثر)
چگونه یک پزشک سنگ کلیه را بررسی می کند؟
در صورتی که با توجه به تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی، بدن شما مشکوک به داشتن سنگ کلیه باشد، پزشک شما به طور معمول آزمایش های مختلف و تصویربرداری را طبق موارد زیر ترتیب خواهد داد:
- آزمایش خون
- آزمایش ادرار
- سونوگرافی شکم
- پیلوگرام داخل وریدی
- پیلوگرام رتروگراد
- سی تی اسکن
- ام آر آی
آزمایش خون نشان می دهد که آیا میزان افزایش اسید اوریک، کلسیم، فسفر و الکترولیت ها در خون افزایش یافته است یا خیر.
آزمایش ادرار اطلاعات مربوط به دفع ادرار از کلیه ها را نشان می دهد. برای تشخیص بهتر، جمع آوری آزمایش ۲۴ ساعته ضروری است.
سونوگرافی شکم برای تعیین اندازه، محل و شکل کلیه ها استفاده می شود. همچنین در شناسایی حضور سنگ های کلیه در سیستم ادراری و نیز مکان و اندازه آن ها کمک می کند.
پیلوگرام داخل وریدی یک نوع آزمایش تصویربرداری شده است که شامل تزریق ماده رنگی متفاوت به درون سیاهرگ برای ارزیابی عملکرد کلیه ها، میزنای و مثانه است. پیلوگرام داخل وریدی با استفاده از اشعه ایکس انجام می شود. این روش شامل تزریق ماده رنگی متفاوت از طریق سیتوسکوپی به درون میزنای است.
هر دو آزمایش سی تی اسکن و ام آر آی برای تشخیص سنگ های کلیه، شناسایی محل آنها در سیستم ادراری و تعیین اندازه آن انجام می گیرد. تجزیه و تحلیل سنگ های گذر کرده نیز مفید است. پزشک شما با تعیین ماهیت سنگ های ایجاد شده در کلیه ها، می تواند یک برنامه برای جلوگیری از بازگشت دوباره آن ها آماده کنند.
حتما بخوانید: ۴ تا از بهترین و جدیدترین قرص های دفع سنگ کلیه با کمترین عوارض
سنگ های کلیه چگونه درمان می شوند؟
درمان سنگ کلیه به اندازه سنگ، محل، ماهیت و علت آن بستگی دارد. سنگ های کوچک که بدون علائم یا با علائم کمی ظاهر می شوند، نیاز به درمان حمایتی دارند. به این معنا که هر روز باید حداقل ۲ لیتر در روز آب بنوشید تا به دفع زودتر سنگ کلیه کمک کنید. دارو های بدون نسخه نیز برای درد های خفیف سنگ کلیه مفید هستند. برای سنگ های بزرگ تر که سبب ایجاد علائم و نشانه های مختلفی می شود که اقدامات محافظه کارانه آن را تسکین نمی دهد، درمان های گسترده ای مانند یکی از موارد زیر ضروری است:
- سنگ شکنی پزشکی – روشی تهاجمی است که شامل شکستن سنگ کلیه در قطعات کوچک با استفاده از امواج فراصوتی قوی است. بعدا این قطعات از طریق جریان طبیعی ادرار دفع می شوند.
- یورتروسکوپی – روندی که شامل از بین بردن سنگ کلیه از سیستم ادراری است که با کمک یک اورئوسکوپ انجام می شود.
- نفرولیتوتومی از راه پوست – یک عمل جراحی تهاجمی است که سنگ های بزرگ و پیچیده کلیه را از طریق شکافی کوچک در کمر از بین می برد.
در وهله اول مهم ترین چیز در هنگام ایجاد سنگ کلیه، جلوگیری از ایجاد آنهاست. همچنین، سنگ های کلیه تمایل به تشکیل دوباره دارند، بنابراین شناخت ماهیت آنها به شما می گوید که چه کاری می تواند مانع از تشکیل دوباره آنها شود. جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه نیازمند تغییر سبک زندگی و جلوگیری از تشکیل مجدد آنها نیازمند همین اصل در کنار استفاده از دارو است.
آیا برای از بین بردن سنگ کلیه به عمل جراحی نیاز دارید؟
سنگ های بزرگتر و کسانی که در معرض عوارض جانبی هستند، نیاز به عمل جراحی دارند. سه روش عمده جراحی برای سنگ های کلیه وجود دارد:
- سنگ شکنی پزشکی
- یورتروسکوپی و سنگ شکن با استفاده از لیزر
- نفرولیتوتومی از راه پوست
سنگ شکنی پزشکی معمولا برای درمان سنگ های کلیه کوچک و متوسط مورد استفاده قرار می گیرد. این عمل جراحی شامل استفاده از امواج صوتی شدید و متمرکز برای خرد کردن سنگ ها به قطعات کوچکتر است تا بعد ها با کمک جریان ادرار طبیعی از بین بروند. سنگ شکنی پزشکی معمولا به عنوان روندی سرپایی تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. این روند تقریبا تهاجمی بوده و شامل اختلال پس از عمل جراحی است.
یورتروسکوپی و سنگ شکن با استفاده از لیزر روش های جراحی ترجیحی برای سنگ های کلیه کوچک و متوسط قرار گرفته در هر بخش دستگاه ادراری است. این فرایند شامل استفاده از میکروسکوپ کوچک است که تا زمانی که سنگ های کلیه قابل مشاهده است، در مجرای ادرار، مثانه و میزنای و بالای کلیه ها قرار می گیرد. هنگامی که سنگ در سیستم ادراری قرار گرفتند، مورد هدف قرار گرفته و با لیزر به قطعات کوچک تقسیم می شوند. سپس این قطعات کوچک از طریق جریان طبیعی ادرار در سیستم ادراری از بین می روند. یورتروسکوپی و سنگ شکن با استفاده از لیزر نیز تحت بیهوشی عمومی کامل انجام می گیرند.
نفرولیتوتومی از راه پوست یک عمل جراحی است که برای از بین بردن سنگ های کلیه بزرگ و پیچیده استفاده می شود. این فرایند زمانی که تعداد زیادی از سنگ های کلیه در یک کلیه قرار دارند، نیز مورد استفاده قرار می گیرد. مجرایی از طریقشکاف کوچکی در کمر در سیستم زهکشی کلیه ایجاد می شود. هنگامی کهسنگ کلیه دیده شود، با استفاده از مکش خلاء کلیه خارج می شود. مجرای زهکشی معمولا به منظور کمک به تخلیه کلیه برای چند روز در این قسمت باقی می ماند. نیاز به نفرولیتوتومی دوم به ندرت اتفاق می افتد و معمولا برای سنگ های پیچیده یا بسیار بزرگ است. علی رغم اینکه این عمل، فرایندی تهاجمی است، نفرولیتوتومی از راه پوست بی خطر و بسیار موثر است.
بهبود پس از عمل جراحی سنگ کلیه چقدر زمان می برد؟
عمل جراحی معمولا برای سنگ های کلیه بزرگ تر از ۶ میلی متر و پیچیده ضروری است. سنگ های کلیه کوچک تر، مخصوصا کوچک تر از ۲ میلی متر می توانند با جریان طبیعی ادرار از سیستم ادراری دفع شوند.
اگر سنگ کلیه در یک دوره زمانی خاص از ادرار عبور نکرد، اگر باعث درد شدید و ناراحتی شد، اگر باعث خونریزی ثابت یا آسیب به بافت کلیه شد، اگر بزرگ تر شد یا جریان ادرار طبیعی را مسدود کرد؛ عمل جراحی لازم است. درمان سنگ کلیه به طرز چشمگیری بهبود یافته است و در اغلب موارد می توان با استفاده از تکنیک های جراحی مانند سنگ شکنی پزشکی و یورتروسکوپی و سنگ شکن با استفاده از لیزر، آنها را از بین برد. این فرایند ها معمولا به صورت سرپایی و تحت بیهوشی عمومی صورت می گیرد. زمان بهبود نسبتا کوتاه است. بیماران می توانند با گذشت چند روز به انجام فعالیت های روزمره خود بازگردند.
یکی دیگر از عمل های جراحی موجود برای سنگ های کلیه بزرگ و پیچیده، نفرولیتوتومی از راه پوست است. این جراحی فرایندی تهاجمی است که شامل از بین بردن سنگ های کلیه از طریق برشی کوچک در کمر بیمار است. پس از اینکه تمام سنگ های کلیه با موفقیت برداشته شد، مجرایی زهکش برای کمک به زهکشی کلیه به مدت چند روز در محل باقی می ماند. بازنگری یا عمل جراحی دوم به ندرت مورد نیاز است. همه اینها بدین معنی است که دوره بهبودی پس از نفرولیتوتومی از راه پوست معمولا ۲ هفته بیشتر است.
مطلب مهم: علایم سنگ کلیه، علل، جدیدترین روشهای درمان و زمان مراجعه به پزشک
عبور (دفع) سنگ کلیه چقدر زمان می برد؟
سنگ های کلیه توده های جامدی هستند که به علت های مختلف در کلیه ها ایجاد می شود. سنگ های کلیه کوچک که معمولا اندازه ای کمتر از ۲ میلی متر دارند، بدون بروز مشکلی از سیستم ادراری دفع می شود. با این حال، سنگ های کلیه بزرگ تر بسیار دردناک است و اغلب برای از بین رفتن نیاز به عمل جراحی دارد.
عبور سنگ های کلیه ممکن است کمی دردناک باشد. آنها باعث انقباض ماهیچه و درد در بخش پایینی کمر، شکم و ناحیه کشاله ران همراه با بسیاری از علائم و نشانه های دیگر می شوند. مدت زمان خروج سنگ کلیه به اندازه و محل آن بستگی دارد. احتمال بیشتری وجود دارد که سنگ های کوچکتر و آن هایی که در کنار مثانه واقع شده اند، با اختیار خود و سریع منتقل شوند. اگر سنگ در میزنای واقع شده بود و اندازه کوچکتر از ۲ میلی متر داشته باشد، معمولا در ۸ روز از بین می روند. زمان لازم برای عبور سنگ های کلیه بین ۲ تا ۴ میلی متر واقع شده در میزنای حدود ۱۲ روز است، در حالی که زمان لازم برای عبور سنگ های کلیه ۴ تا ۶ میلی متر، حدود ۲۲ روز است. به طور کلی، بیشتر سنگ های کلیه در طول ۴۰ روز از بین می روند.
انواع خاصی از دارو ها مانند ضد انقباض و تشنج می توانند به عبور سریع تر سنگ ها کمک کنند. این دارو ها فرایند دفع را سریع تر می کند و می تواند در حدود ۵ تا ۷ روز، سنگ های کلیه را از سیستم ادراری از بین ببرد. انجمن اورولوژی آمریکا دوره انتظار را حدود ۲ ماه توصیه می کنند. اگر سنگ ها در این دوره از بین نروند، درمان مناسب ضروری است. استفاده از روش درمانی در مواردی که برخی عوارض جانبی در هنگام انتظار دفع سنگ به اختیار خود از سیستم ادراری رخ می دهند، مناسب است. عوارض سنگ کلیه شامل، حالت تهوع، استفراغ، تب و لرز، انسداد میزنای و کاهش عملکرد کلیه است.
علائم عفونت کلیه چیست؟
سنگ کلیه می تواند باعث عفونت کلیه شود. عفونت کلیه که معمولا به نام پیلونفریت شناخته می شود، عفونتی است که به بخش های پایین تر از دستگاه ادراری مانند مثانه و میزنای نفوذ می کند. به طور کلی، عفونت کلیه به عنوان عوارض عفونت مثانه رخ می دهد و یک بیماری جدی است. عفونت کیه می تواند منجر به آسیب دائمی به کلیه، نارسایی کلیه، مسمومیت عفونی و یا حتی مرگ شود.
علائم و نشانه های شایع عفونت کلیه عبارتند از:
- ادرار دردناک
- ادرار مکرر
- میل به ادرار
- کمر درد در یک طرف
- حالت تهوع و استفراغ
- تب و لرز شدید
- گیجی
- ادرار تیره و بدبو
- وجود خون و چرک در خون
در ابتدا، علائم و نشانه ها مشابه با عفونت مثانه خفیف و متوسط هستند. با این حال، هنگامی که عفونت در کلیه ها پراکنده شد، علائم و نشانه ها در مدت زمان بسیار کوتاه بدتر می شوند.
همچنین بخوانید: پیوند کلیه، روند انجام، هزینه، مراکز برتر و همه نکات مهم که باید بدانید
آیا سنگ های کلیه باعث حالت تهوع می شود؟
بله سنگ های کلیه می تواند باعث حالت تهوع شود. حالت تهوع و استفراغ نشانه هایی از وجود سنگ کلیه هستند، مخصوصا در مواردی که سنگ کلیه از عوارض عفونت کلیوی باشد.
تهوع یک احساس ناراحتی و ناخوشایندی در قسمت فوقانی شکم است که همراه با در خواست ناخواسته برای استفراغ کردن است. استفراغ که با نام امسیس (بالا آوردن مواد غذایی) نیز شناخته می شود، خروج غیر مستقیم محتویات معده از طریق دهان است. تهوع ناشی از سنگ کلیه ممکن است با استفراغ همراه باشد یا حتی همراه نباشد. هنگامی که تهوع و استفراغ در مدت زمان طولانی ادامه پیدا کنند، می توانند ناتوان کننده باشند.
چگونه متوجه میشوید که سنگ کلیه دارید؟
سنگ کلیه می تواند مانند یک کابوس واقعی باشد و دردی که ناشی از آن است اغلب به عنوان بدترین درد ممکن توصیف می شود. با این حال، علائم خاصی وجود دارد که وجود سنگ کلیه را مشخص می کند. هر چه زودتر درباره سنگ کلیه ای که ممکن است داشته باشید اطلاع کسب کنید، زمان بیشتری برای مقابله با آن قبل از شروع هر گونه درد واقعی خواهید داشت.
علائم هشدار دهنده سنگ کلیه شامل ادرار مکرر، حضور خون در ادرار و عفونت های مکرر دستگاه ادراری است.
- ۹۸/۰۴/۱۵